**عقد** در لغت به معنای **بستن، گره زدن یا پیوند دادن** است و در اصطلاح حقوقی به **توافق دو یا چند اراده برای ایجاد یک اثر حقوقی** اطلاق میشود. به عبارت سادهتر، عقد یک **قرارداد قانونی** است که بین دو طرف (یا بیشتر) منعقد میشود و برای آنها تعهدات و حقوقی ایجاد میکند.
ویژگیهای اصلی عقد:
1. **رضایت طرفین** (ایجاب و قبول): دو طرف باید با اختیار و آگاهی کامل به توافق برسند.
2. **هدف قانونی**: موضوع عقد باید مشروع و قابل معامله باشد (مثلاً خرید و فروش مواد مخدر غیرقانونی است).
3. **اهلیت طرفین**: طرفین باید بالغ، عاقل و دارای اختیار باشند.
انواع عقد در حقوق:
- **عقد لازم**: هیچ یک از طرفین نمیتوانند به تنهایی آن را فسخ کنند (مثل بیع یا اجاره).
- **عقد جایز**: هر یک از طرفین میتوانند آن را برهم بزنند (مثل وکالت).
- **عقد خیاری**: در موارد خاص، حق فسخ برای یک یا دو طرف وجود دارد (مثل عقد نکاح با حق طلاق).
مثالهای رایج عقود:
- **بیع (خرید و فروش)**
- **اجاره**
- **نکاح (ازدواج)**
- **صلح**
- **شرکت**
در **فقه اسلامی** نیز عقود اهمیت زیادی دارند و بسیاری از معاملات بر اساس قواعد فقهی مانند **ربا، غرر و جهل** مورد بررسی قرار میگیرند.